«همایش روز جهانی خاک» دوشنبه ۲۰ آذرماه ۹۶، با حضور رئیس پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی، مدیرکل منابع طبیعی استان کرمانشاه، اعضای هیئت‌علمی گروه‌های آموزشی علوم و مهندسی خاک و علوم جنگلداری و دانشجویان در دانشکده کشاورزی برگزار شد.

 دکتر شهاب قاضی، رئیس پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی  در این همایش اظهار داشت: خاک عنصری است که از ابتدای خلقت انسان تا پایان همراه ما است اما تک‌تک ما رفتار نامهربانانِ با این عنصر داریم در حالیکه حیات ما ارتباط مستقیم با «خاک» دارد.

وی با اشاره به اینکه اتحادیه جهانی خاک از سال ۲۰۰۳ روزی را به‌عنوان گرامیداشت روز خاک نامگذاری نموده است، گفت: در ایران نیز از ۱۲ لغایت ۱۹ آذر به‌عنوان هفته گرامیداشت خاک نامگذاری شده است.

دکتر قاضی با بیان اینکه توجه به خاک طی چند سال اخیر در اکثر استان‌ها مورد توجه قرار گرفته است، افزود: متأسفانه تغییرات اقلیمی، پدیده ریزگردها، منابع آبی، خشکسالی، مهاجرت و بیکاری از عواملی است که بر اثر بی‌توجهی به خاک پدید آمده است.

وی در ادامه بیان کرد: برای هر سانتیمتر خاک ۵۰۰ سال زمان نیاز است که فعل‌وانفعالات شیمیایی رخ دهد و خاک ایجاد گردد اما متأسفانه میزان فرسایش خاک در کشور بالاست.

دکتر قاضی میزان فرمایش خاک در کشور را ۵ میلیارد تن در سال عنوان کرد و گفت: فرسایش خاک سبب بروز خسارات اقتصادی بسیاری نیز شده است.

این استاد دانشگاه همچنین به موضوع صادرات خاک اشاره کرد و افزود: خاک شرف کشور است و باید از فاجعه صادرات خاک جلوگیری به عمل آید.

 دکتر امیری نژاد مدیرگروه علوم و مهندسی خاک در این همایش اظهار داشت: توجه به آب‌وخاک در راستای توسعه کشاورزی بسیار حائز اهمیت است. وی «حفاظت از کره زمین با مراقبت از خاک آغاز می‌شود» را شعار جهانی روز خاک عنوان کرد و گفت: امروزه تخریب خاک، آفتی است که امنیت غذایی را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد در حالیکه در گذشته تنها بحث فرسایش خاک مطرح بوده است.

دکتر امیری نژاد با اشاره به سیر فزاینده فرسایش خاک در کشور، این شرایط را بحرانی دانست و گفت: امروزه شاهد پرشدن تالاب‌ها، کاهش سفره‌های زیرزمینی و افت تولیدات کشاورزی هستیم، همچنین بسیاری از رودخانه‌های کشور خشک شدند.

وی مشارکت همه دستگاه‌ها برای حفظ خاک را مورد تأکید قرار داد و گفت: باید دست‌به‌دست هم دهیم و همه دستگاه‌ها در این راستا پیش‌قدم شوند و سازمان‌های مردم‌نهاد نیز فعال شوند.

مدیر علوم و مهندسی خاک دانشگاه رازی به تأکیدات رهبر معظم انقلاب در خصوص لزوم حفاظت از خاک اشاره کرد و افزود: ایران پتانسیل لازم برای جمعیت ۱۵۰ میلیون نفری را دارد.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه در این برهه با بحران خاک مواجه هستیم، گفت: پدیده ریزگردها نتیجه بی‌توجهی به خاک است. وی ایجاد ارتباط علمی و پژوهشی دانشگاه با سازمان‌های اجرایی و مراکز تحقیقاتی را از اهداف برگزاری این همایش عنوان کرد و گفت: بهره‌برداری پایدار از منابع در بخش کشاورزی نیازمند توجه به خاک است.

 مراد شیخ ویسی مدیرکل منابع طبیعی استان کرمانشاه اظهار داشت: مدیریت یکپارچه سرزمینی برای دستیابی به حوزه آبخیز سالم و پایدار منوط به توسعه حوزه آبخیزداری است.

شیخ ویسی استفاده بهینه از نزولات آسمانی و روان آب، کنترل سیل، پخش سیلاب و تقویت پوشش گیاهی را مورد تأکید قرار داد و گفت: در برنامه ششم توسعه، انجام پروژه‌های آبخیزداری به میزان ۱۰ میلیون هکتار پیش‌بینی‌شده است. وی با اشاره به وجود ۱۴ تا ۱۵ سد در حوزه آبخیز استان کرمانشاه، گفت: در استان کرمانشاه سالانه ۱۱.۲ تن در هکتار فرسایش خاک داریم همچنین ۳ تن در سال نیز رسوب داریم شیخ ویسی با اشاره به اینکه اکثر شهرستان‌های استان کرمانشاه در معرض خشکسالی قرار دارند، گفت: مقابله با پدیده خشکسالی و فرسایش خاک نیازمند مشارکت همگانی است.

وی از اجرای طرح بین‌المللی «منارید» در استان کرمانشاه خبر داد و گفت: هم‌اکنون این طرح به‌صورت پایلوت در استان ما و نیز ۳ استان دیگر در حال اجرا است که می‌تواند الگوی خوبی برای مدیریت جامع منابع طبیعی در حوزه آبخیزداری باشد.

شیخ ویسی کنترل رسوب سالیانه در حدود ۴ تن در هکتار، کنترل فرسایش خاک به میزان ۹ تن در هکتار را از نتایج مؤثر اقدامات آبخیزداری دانست و گفت: اعتبارات خوبی در حوزه آبخیزداری پیش‌بینی شده است.

در پایان این مراسم از فعالان عرصه خاک، آقایان دکتر پرویز شکاری، دکتر علی بهشتی‌آل‌آقا و دکتر مقداد پیر صاحب با اهدای لوح، تقدیر به عمل آمد.